29-07-2025 JOURE – Ook in akkerbouwgebieden liggen er kansen voor herstel van biodiversiteit. Vooral soorten van de de Basiskwaliteit Natuur kunnen hier worden versterkt, niet alleen functionele soorten als regenwormen, be-stuivers en natuurlijke plaagbestrijders, maar ook een aantal soorten van de Vogel- en Habitatrichtlijn. En met het bevorderen van soorten in akkerbouwgebieden nabij natuurgebieden, zal ook de biodiversiteit in deze aangrenzende natuurgebieden zich gunstig ontwikkelen.
Het versterken van soorten kan in principe in alle akkerbouwgebieden. In opdracht van OBN Natuurkennis is daar een kansentabel voor ontwikkeld. De kansentabel laat in één oogopslag zien met welke set aan natuur inclusieve maatregelen één of meer soortgroepen kunnen worden ondersteund. Deze kansentabel is ook beschikbaar als interactieve tool op de OBN-website.
Voor het maken van de kansentabel zijn alle mogelijke natuur inclusieve maatregelen op een rij gezet. Op de OBN-website staan beknopte beschrijvingen van de 42 maatregelen en de habitateisen van 15 onderzochte diergroepen. Ook is er voor alle maatregelen en per diergroep een aparte kansentabel beschikbaar.
In 10 van de 13 agrarische cultuurlandschappen in Nederland vindt akkerbouw plaats. In principe lenen al die landschapstypen zich voor natuur inclusieve akkerbouw, maar verschillende landschappelijke kenmerken spelen wel een rol bij de keuzes die worden gemaakt. Landschappen hebben een andere schaal, ontginningsgeschiedenis en verkaveling, kunnen open, halfopen of gesloten zijn, hebben een andere bodemgesteldheid, kunnen wel of geen reliëf hebben, terwijl ook niet overal evenveel water beschikbaar is.
Omdat de meeste natuurinclusieve maatregelen invloed hebben op de bedrijfsvoering, is voor alle maatregelen ook de haalbaarheid en de betaalbaarheid voor akkerbouwbedrijven beoordeeld, met oog voor kosten én baten. Bovendien is voor telers, beleidsmakers en marktpartijen aangegeven welke maatregelen bijdragen aan de scores op de Kritische Prestatie Indicatoren van de Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw.
Uit ervaringen in vier pilotgebieden in Nederland blijkt dat natuur inclusieve akkerbouw vooral kans van slagen heeft als er vroegtijdige afstemming is tussen agrariërs en gebiedspartijen en er in een ‘bottom-up’ proces gezamenlijk doelen worden gesteld. ‘Lerend beheren’ en soortenmonitoring helpen om tussentijds te evalueren en, waar nodig, de aanpak te verbeteren.
Meer informatie is te vinden in de publicatie ‘Op naar Basiskwaliteit Natuur in akkerbouwgebieden‘ en de bijlagen bij dit rapport.