14-06-2025 JOURE – Hoe kijken inwoners van Fryslân aan tegen het bestuur van ons land? Uit nieuwe cijfers van Panel Fryslân blijkt dat het vertrouwen in de landelijke politiek in de afgelopen jaren flink is gedaald. Al voor de kabinetsval van 3 juni had slechts een minderheid van de inwoners van Fryslân vertrouwen in de Tweede Kamer (43%) en de regering (35%). Tegelijkertijd willen meer inwoners meedenken over het beleid van hun eigen gemeente.
Vertrouwen in alle instituties gedaald, grootste verschil bij de landelijke politiek
Het verschil met 2017 is opvallend. Het vertrouwen van inwoners van Fryslân in alle instituties is gedaald. Daarbij gaat het over bijvoorbeeld de rechtspraak, de gemeente en de pers. Voor de politie geldt een lichte daling van 1 procent, voor alle overige instituties gaat het om minimaal 4 procent verschil.
De grootste daling zien we bij de landelijke politiek. Waar in 2017 nog 69 procent van de inwoners van Fryslân vertrouwen had in de Tweede Kamer, is dit 43 procent in 2025. Het vertrouwen in de regering is gedaald van 68 procent in 2017 naar 35 procent in 2025.
Naast Tweede Kamer en regering vormen de grote ondernemingen de enige andere institutie waarin een minderheid van de inwoners van Fryslân vertrouwen heeft (43%).
Opleiding maakt verschil
Vertrouwen in instituties verschilt per bevolkingsgroep. Het algemene beeld is dat hoger opgeleide inwoners meer vertrouwen hebben in instituties dan mensen met een lagere en middelbare opleiding. Met name het vertrouwen in politie, gemeente, rechtspraak en pers is bij hoger opgeleiden aanzienlijk groter dan bij de andere groepen.
Als we inzoomen op de landelijke politiek dan zien we hetzelfde beeld als het gaat om de Tweede Kamer. Ruim de helft van de hoger opgeleide inwoners heeft vertrouwen in dit instituut, tegenover 44 procent van de lager en 37 procent van de middelbaar opgeleide inwoners.
Opvallend is het vertrouwen in de regering. Dit is het enige instituut waarin vlak voor de kabinetsval relatief meer lager opgeleiden vertrouwen (40%) hadden dan middelbaar (32%) of hoger opgeleiden (34%).
Meer betrokkenheid bij lokale democratie
Ondanks het lage vertrouwen in de landelijke politiek willen meer inwoners van Fryslân betrokken worden bij het beleid van hun gemeente. In 2025 is dit bijna de helft van de inwoners, in 2023 was dit nog 40 procent.
Ook hier is sprake van verschillen tussen bevolkingsgroepen. Zo wil 57 procent van de 35 tot en met 49-jarigen betrokken worden bij gemeentebeleid, tegenover 37 procent van de 65 tot en met 74-jarigen.
Ook als het gaat om opleidingsniveau zijn er duidelijke verschillen. 55 procent van de hoger opgeleiden wil betrokken worden bij gemeentelijk beleid en hetzelfde geldt voor de helft van de middelbaar opgeleiden. De wens om betrokken te worden bij het beleid van hun gemeente is onder lager opgeleide mensen een stuk kleiner (36%).