14-06-2025 JOURE – Mei 2025 was een van de droogste meimaanden in decennia. Door een tekort aan neerslag, hoge verdamping en lage rivierafvoer groeien de problemen voor natuur, landbouw en drinkwater. Recente buien en verwachte regen brengen slechts tijdelijk verlichting. Voor structureel herstel is langdurige regenval nodig, aldus wetenschappers op het gebied van klimaatverandering van de Wageningen University & Research.
Het watertekort is in recordtempo opgelopen. Tot halverwege mei is regionaal nauwelijks 10 millimeter neerslag gevallen – fors onder het langjarig gemiddelde van circa 60 millimeter. Tegelijkertijd verdampte dagelijks 4 tot 5 millimeter water door de combinatie van veel zon, hoge temperaturen en wind. Het actuele neerslagtekort bedraagt circa 130 millimeter – ruim het dubbele van het gemiddelde van ongeveer 45 millimeter.
Juist het ondiepe grondwater is van essentieel belang: het voedt beken, vennen, natuurgebieden, én vormt de stille reserve voor landbouw en drinkwater. Bij uitblijvende aanvulling door neerslag valt die buffer weg, met directe gevolgen voor ecosystemen, oogsten en beschikbaarheid van zoet water. Het herstel gaat traag. Zelfs bij flinke neerslag duurt het weken tot maanden voordat water diep genoeg infiltreert om grondwaterstanden daadwerkelijk te herstellen. De buien van eind mei, begin juni, en komende neerslag leveren daarom slechts kortstondige verlichting.
In natuurgebieden wordt de droogtestress zichtbaar: heide droogt uit, vennen vallen versneld droog en kwelafhankelijke beekdalen verliezen hun aanvoer. Ook in de landbouw nemen de zorgen toe. Jonge gewassen staan onder druk; op sommige plekken zijn al onttrekkingsverboden van kracht. Bij aanhoudende droogte is directe gewasschade onvermijdelijk, met blijvend opbrengstverlies tot gevolg.
De watervoorziening komt eveneens onder druk: zo’n 60% van het Nederlandse drinkwater komt uit grondwater. In delen van Brabant, Utrecht en Gelderland worden bij winpunten kritische niveaus benaderd. Waterbedrijven treffen voorzorgsmaatregelen en roepen op tot bewust gebruik. In kustgebieden dreigt verzilting, waar zout grondwater het zoete systeem binnendringt. Het watersysteem in Nederland is nog niet ontworpen op deze mate van droogte en snelheid van verandering.